دلایل متعددی برای احساس تنگی نفس در پیاده روی وجود دارد. گاهی اوقات عواملی مانند: استرس، آسم یا چاقی مفرط باعث بروز تنگی نفس می شوند.
دلیل کمتر شایع برای احساس تنگی نفس، وجود یک مشکل جدی پزشکی است.
در این مقاله از سایت پزشک لاین تنگی نفس، دلایل، نحوه کنترل آن و زمان مراجعه به پزشک را توضیح داده ایم. همچنین اگر نیاز فوری به گفتگو با پزشک دارید، میتوانید با مراجعه به بخش مشاوره آنلاین پزشکی، با بهترین متخصصان ما گفتگو کنید.
تنگی نفس چیست؟
تنگی نفس، یا dyspnea، نوعی احساس ناراحتی در هنگام نفس کشیدن است که هر فردی به طور متفاوتی و با شدت مختلف به آن دچار می شود. در این حالت، فرد نفس کم می آورد یا این که بیشتر از حالت عادی برای نفس کشیدن تلاش می کند.
تنگی نفس در دو حالت مزمن یا حاد وجود دارد. تنگی نفس حاد بین چند ساعت تا چندین روز ادامه پیدا می کند؛ در حالی که در نوع مزمن تنگی نفس، فرد بین 4 تا 8 هفته ادامه دارد.
انجام حرکات جسمانی، مانند پیاده روی، در برخی از افراد عارضه تنگی نفس را تحریک یا بدتر می کند.
مشکل تنگی نفس با به سختی نفس کشیدن متفاوت است. افرادی که به سختی نفس می کشند، باید فورا به آمبولانس زنگ بزنند یا خود به بخش اورژانس مرکز درمانی نزدیک شان مراجعه کنند.
علت تنگی نفس در پیاده روی
استرس
استرس یک مشکل رایج ذهنی است که در ایجاد تنگی نفس نیز نقش دارد. علاوه بر این، باعث بروز نشانه های دیگری نیز می شود که در قسمت پایین به آن ها اشاره کرده ایم:
- فشار عضلات؛
- بالا رفتن ضربان قلب؛
- عرق کردن؛
- احساس ترس یا اضطراب و ترس ناگهانی؛
- آشفتگی و هیجان؛
- احساس می کنید که از کنترل خارج شده اید.
افرادی که استرس دارند، مدام احساس می کنند که در لبه قرار دارند که به طور معمول منجر به احساس خستگی یا تنگی نفس می شود.
توجه به راهکارهای ذهنی برای این دسته از افراد تاثیر مثبت خواهد گذاشت و کیفیت زندگی شان را ارتقا خواهد داد. از جمله ای راهکارها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با پزشک متخصص درمان شناسی صحبت کنید؛ او به افراد کمک می کند تا دلایل استرس شان را شناسایی کنند و احساسات شان را کنترل کنند.
- مصرف دارو؛ مانند: بازدارنده های انتخابی بازجذب سروتین.
- انجام فعالیت هایی مانند: حضور در لحظه.
آسم
آسم نوعی عارضه رایج و شایع به شمار می رود که میزان شدت آن متفاوت است. آسم در یک دسته از افراد گاهی اوقات باعث بروز نشانه های خفیف می شود که در نتیجه تماس با محرک های خاص به وجود می آید. در موارد دیگر، انجام حرکات ورزشی خود تحریک کننده است؛ این به آن معناست که پیاده روی باعث بروز علائم آسم می شود.
علائم ناشی از آسم عبارت اند از:
- خس خس کردن؛
- سرفه کردن؛
- تنگی نفس؛
- درد قفسه سینه؛
- سرفه کردن در هنگام خواب.
افرادی که به آسم مبتلا هستند، اغلب با مشکلات تب یونجه یا اگزما مواجه می شوند.
برای درمان تمام انواع آسم به انجام راهکارهای پزشکی نیاز نیست. یک دسته از افراد تنها با دوری کردن از محرک هایی که علائم شان را بدتر می کند، مانند: تنباکو، هیره، حیوانات یا آلودگی هوا، می توانند وضعیت شان را تحت کنترل درآورند. چنانچه فردی دچار چاقی مفرط و آسم باشد، رسیدن به وزن ایده آل به بهبود علائم کمک خواهد کرد.
چنانچه لازم شود فرد راهکارهای پزشکی را انجام دهد، اغلب پزشک برای این دسته از افراد داروهای ضد التهابی یا گشاد کننده برونش را تجویز خواهد کرد.
چاقی مفرط
چاقی مفرط به عارضه ای گفته می شود که در طی آن فرد وزن زیاد یا چربی اضافه دارد که این چربی اضافه بر وضعیت سلامت او تاثیر خواهد گذاشت. افرادی که دچار چاقی مفرط هستند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماری هایی مانند، دیابت، بیماری های قلبی عروقی و فشار خون بالا هستند.
افراد مبتلا به چاقی مفرط از مشکلات زیر نیز رنج می برند:
- تنگی نفس؛
- جوش زدن؛
- افزایش موهای زائد؛
- تگ های پوستی؛
- واریکوسل؛
- درماتیت.
افرادی که چاقی مفرط دارند، بایستی با پزشک خود یا پزشک متخصص تغذیه مشورت کنند تا او یک رژیم متعادل و سالم برای شان تنظیم کند.
بعضی از افراد که چاقی مفرط دارند، داروهای کاهش وزن را مصرف می کنند یا عمل های جراحی، مانند اسلیو معده (گاسترکتومی آستینی) را انجام می دهند.
بی نظمی ضربان قلب
بی انضباطی ضربان قلب به عارضه ای گفته می شود که در اثر آن ضربان قلب فرد ریتم نامنظمی پیدا می کند. بی نظمی قلب در یک دسته از افراد هیچ گونه علامت و نشانه به همراه ندارد، در حالی که برخی دیگر با این نشانه ها می شوند .
علائم و نشانه های ناشی از بی نظمی ضربان قلب عبارت اند از:
- بی نظمی و تند بودن ضربان قلب؛
- تنگی نفس؛
- پایین بودن میزان فشار خون؛
- احساس سفتی در قسمت قفسه سینه؛
- از دست دادن آگاهی به طور موقت.
راهکاری که برای درمان بی نظمی ضربان قلب وجود دارد به نوع بی نظمی بستگی دارد. پزشکان با تجویز دارو تلاش می کنند تا این بی نظمی را متوقف کنند و تحت کنترل درآورند یا مانع از بروز آن شوند.
در بعضی از موارد، پزشک از دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب یا دفیبریلاتور قابل کشت قلبی ( شوک) استفاده می کند. وی با کمک این دستگاه می تواند ریتم های قلب را بررسی کند و به تنظیم ضربان قلب کمک کند.
برای درمان این مشکل در برخی از افراد به دستگاه کاردیوورژن نیاز است. در این روش از جریان الکتریکی برای ذخیره سازی قلب در ریتم های طبیعی استفاده می شود. یکی دیگر از راه های موجود، قطع راه هدایتی غیر طبیعی به وسیله کاتتر می باشد که در این روش هر کدام از بافت های که بیمار هستند و باعث بروز بی نظمی ضربان قلب می شوند را نابود می کنند.
ذات الریه
ذات الریه نوعی عفونت است که ریه ها را درگیر می کند. عوامل باکتریایی، ویروسی یا قارچی در بروز این عارضه نقش دارند. علائم و نشانه های ناشی از ابتلا به ذات الریه عبارت اند از:
- تند تند نفس کشیدن؛
- بالا رفتن ضربان قلب؛
- تب کردن همراه با سرمازدگی یا بدون آن؛
- تنگی نفس یا نفس کشیدن سطحی.
افراد خود در خانه می توانند ذات الریه خفیف را درمان کنند. پزشکان برای درمان این عارضه داروهای آنتی بیوتیک، ضد ویروسی یا ضد قارچی را تجویز می کنند. مصرف برخی از داروهای بدون نسخه نیز تب یا درد عضلات را برطرف می کند.
گاهی اوقات وضعیت یک دسته از افرادی به حدی شدید است که حتما باید در بیمارستان تحت درمان قرار بگیرند. پزشکان در بیمارستان داروهای آنتی بیوتیک و مواد مایع را به صورت درون وریدی به بدن این افراد وارد می کنند و با انجام اکسیژن درمان، میزان اکسیژن موجود در خون را افزایش می دهند.
بیماری مزمن انسدادی ریه {COPD}
بیماری مزمن انسدادی ریه {COPD} یک عارضه شایع است که در طی آن، نفس کشیدن افراد به مرور زمان سخت تر می شود.
علت اصلی بروز این بیماری، تماس داشتن طولانی مدت با دود سیگار عنوان شده است. با وجود این، نباید تاثیر دیگر آلودگی های هوا را نادیده بگیریم.
نشانه های ناشی از ابتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه شامل موارد زیر می شود:
- خس خس کردن؛
- برجستگی قفسه سینه ( سینه کبوتری)؛
- تنگی نفس؛
- استرس تنفسی؛
- ضعف عضلات.
پزشکان با کمک داروهای گشاد کننده برونش، کورتیکو استروئیدها و آنتی بیوتیک ها می توانند موارد خفیف این عارضه را درمان کنند. اما افرادی که وضع شان وخیم است و یا حتما باید در بیمارستان بستری شوند، به اکسیژن درمان و گشاد کننده های برونش نیاز خواهند داشت.
گاهی اوقات لازم است تا افراد مبتلا به این عارضه را جراحی کرد؛ مانند جراحی های کولکتومی یا پیوند ریه.
آمبولی ریه
آمبولی ریه به عارضه ای گفته می شود که جریان خون در شریان آمبولی قطع شود. شایع ترین علائم و نشانه های ناشی از ابتلا به آمبولی ریه عبارت اند از:
- تنگی نفس؛
- احساس درد در قسمت قفسه سینه؛
- سرفه کردن؛
- استفراغ خون؛
- ضعف کردن به خاطر پایین بودن فشار خون.
ابتلا به این بیماری دلایل و خطرات مختلفی به همراه دارد و بیشتر افرادی که داروهای کنترل زاد و ولد مصرف می کنند یا در دوران بارداری شان به سر می برند، شایع است.
چنانچه فرد به عارضه آمبولی ریه مبتلا شده، باید هر چه سریع تر تحت درمان قرار بگیرد. برای بیشتر افراد مبتلا به این عارضه داروهای ضد انعقاد تجویز می شود؛ مصرف این دارو کاملا فرد را بهبود می بخشد.
بیماری ریه بینابینی
بیماری ریه بینابینی {ILD} به اصطلاحی گفته می شود که به گروهی از اختلالات مربوط به ریه گفته می شود که همگی به دلایل مشابهی ایجاد می شوند. چنانچه فرد در معرض عوامل محیطی، مانند گازهای سمی، برای طولانی مدت قرار بگیرد، به این عارضه مبتلا می شود.
علاوه بر این، بروز شرایط خود ایمنی، مصرف داروهای خاص و ابتلا به دیگر بیماری ها (ذات الریه) نیز باعث بروز بیماری ریه بینابینی می شود.
علائم ناشی از بیماری ریه بینابینی عبارت اند از:
- شروع تدریجی تنگی نفس؛
- سرفه کردن؛
- درد قفسه سینه.
اگر محرک هایی که باعث آزارتان می شوند را بشناسید، مانند (دود سیگار) و از آن ها دوری کنید تا بتوانید علائم را تحت کنترل درآورید.
پزشکان در این مواقع داروهای کورتیکو استروئیدی و روش درمانی سرکوب سیستم ایمنی را تجویز می کنند. گاهی اوقات نیز فرد به اکسیژن تکمیلی نیاز پیدا می کند.
نحوه کنترل تنگی نفس در پیاده روی
راه های متعددی برای کنترل عارضه تنگی نفس وجود دارد.
افرادی که تنگی نفس دارد، یا باید عمیق تر یا سریع تر نفس بکشند. با وجود این، این کار عارضه تنگی نفس را بدتر می کند؛ چرا که ماهیچه ها مجبور هستند تا بیشتر فعالیت کنند.
راهکارهای تنفسی که می توانید برای تسکین علائم و نشانه های خود امتحان کنید، شامل موارد زیر می شود:
-به آرامی هوا را از طریق بینی وارد بدن کرده و سپس با غنچه ای کردن لب ها، هوا را خارج کنند.
-قبل از انجام کاری هوا را وارد بدن کنید و پس از آن خارج کنید، مثلا قبل از ایستادن نفس را وارد بدن کرده و وقتی که صاف ایستادید، هوا را خارج کنید.
-با قدم های آهسته راه بروید و نفس بکشید؛ مثلا در اولین قدم نفس را وارد و در قدم بعد یا دو قدم بعد نفس را خارج کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
چنانچه تنگی نفس برای شما به یک مسئله عادی تبدیل شده یا که در هنگام پیاده روی به آن دچار می شوید، حتما باید با پزشک مشورت کنید. پزشکان می توانند دلیل بروز این عارضه را تشخیص دهند و بهترین راهکارهای درمانی را پیشنهاد کنند.
چنانچه فردی به سختی نفس می کشد یا هوشیاری خود را از دست داده، حتما باید با اورژانس تماس بگیرید.
مروری بر احساس تنگی نفس در هنگام پیاده روی
تنگی نفس دلایل مختلفی دارد که بعضی از این دلایل با انجام حرکات فیزیکی، مانند پیاده روی، بدتر می شوند.
در مواردی که تنگی نفس خفیف است، با دوری کردن از مواد تحریک کننده و انجام ورزش های تنفسی، می تواند علائم خود را کنترل کند. اما در موارد دیگر، تنگی نفس خود نشانه ای از ابتلا به بیماری مهمی است که حتما باید درمان شود.
