شریان ها، عصب ها و ساختارهای زیادی در گردن وجود دارند که برای زنده مانده انسان ضروری هستند. چنانچه در جلوی گردن خود احساس سفتی می کنید، احتمالا دلیل آن خوش خیم است اما در عین حال ممکن است نشانه ای باشد که بروز یک مشکل در این ساختارها را نشان دهد. در این مقاله از سایت پزشک لاین به تشریح آناتومی گردن و همین طور دلایل متعدد احساس سفتی گردن اشاره می کنیم. راه حل هایی برای پیشگیری از بروز این عارضه و زمان مراجعه به پزشک نیز در این مقاله ذکر شده است. اگر نیاز به مشاوره آنلاین پزشکی داشتید، از خدمات مشاوره ما استفاده نمایید.
بررسی اجمالی گردن
گردن قسمتی مهم در بدن است که سر را به نیم تنه متصل می کند. در گردن ساختارهای مهمی قرار گرفته اند که این ساختارها عبارت اند از:
- نای یا windpipe که امکان نفس کشیدن انسان را فراهم می کند.
- تارهای صوتی که امکان صحبت کردن برای انسان را فراهم می کنند.
- مری، یا لوله غذا، که دهان را به شکم متصل می کند.
- غده تیروئید که به تنظیم متابولیسم بدن کمک می کند.
- ستون مهره گردنی که مغز و ستون فقرات را به هم دیگر متصل می کند و تکیه گاه گردن است.
علت سفتی گردن
در قسمت زیر به 5 دلیل بالقوه که باعث می شوند تا شما در جلوی گردن خود احساس سفتی کنید، و همین طور به راه های درمان، اشاره کرده ایم.
1. عکس العمل های آلرژی
آلرژی یک عارضه رایج و شایع است که هر ساله بیش از 50 میلیون نفر را تحت تاثیر خود قرار می دهد. براساس گفته های اکادمی آلرژی، آسم و ایمولوژی، بسیاری از افراد تا زمانی که با عکس العمل های شدید آلرژی یا همان آنافیلاکسی مواجه نشوند، نمی فهمند که آلرژی دارند.
یک نشانه بالقوه آنافیلاکسی، احساس سفتی در گلو است. علائم رایج دیگر این بیماری شامل موارد زیر می شود:
- به سختی صحبت کردن یا قورت دادن؛
- تنگی نفس یا خس خس کردن؛
- خشن شدن صدا؛
- سرفه کردن؛
- سرگیجه؛
- کهیر، التهاب یا دانه های جوش؛
- حالت تهوع یا استفراغ.
بعضی از مواردی که بروز آلرژی را تحریک می کنند، در قسمت زیر آورده شده اند:
مواد غذایی، مانند:
- بادام زمینی؛
- بادام درختی یا فندوق؛
- حلزون صدف دار؛
- ماهی؛
- شیر؛
- تخم مرغ؛
- مواد نگهدارنده.
نیش حشرات، مانند:
- نیش زنبور عسل؛
- نیش زنبور؛
- نیش زنبور سرخ.
داروهایی مانند:
- لاتکس.
روش های درمان عکس العمل های آلرژی
از آن جایی که آنافیلاکسی یک شرایط اورژانسی است، هر فردی که به آن دچار می شود، باید فورا به مراکز درمانی مراجعه کند. چنانچه این عارضه درمان نشود، زندگی فرد را به خطر خواهد انداخت.
روش های درمان بلند مدت آلرژی تا حدودی به شدت آلرژی و احتمال تماس دوباره فرد با ماده تحریک کننده آلرژی در آینده بستگی دارد.
پزشک در بعضی از موارد، بیماران را به پزشک متخصص آلرژی ارجاع می دهد؛ این پزشک انجام آزمایش های شناختی را به منظور شناسایی و بررسی علت عکس العمل آلرژی توصیه می کند.
در عین حال، راهکارهایی که برای درمان عکس العمل های آلرژی وجود دارد، شامل موارد زیر می شود:
- مصرف داروهای آنتی هیستامین برای کمک به پیشگیری یا کم کردن تعداد دفعات بروز آلرژی؛
- استفاده از اپی نفرین تزریقی و تزریق این دارو به خودتان پس از این که با یک ماده شناخته شده آلرژی زا در تماس بودید.
2. احساس گلوبوس فارنژئوس {GB}
احساس گلوبوس فارنژیوس معمولا به نوعی احساس بدون درد ناشی از برآمده و بزرگ شدن گلو گفته می شود. در حالی که متخصصان امروزه از دلیل بروز این عارضه اطلاعی ندارند، با وجود این، عوامل زیر نیز در بروز این عارضه نقش دارند:
- وجود جسم خارجی در داخل گلو؛
- آسم یا گرفتگی در گلو؛
- بیماری رفلاکس اسید معده {GERD} یا سوزش معده؛
- عفونت های سینوسی؛
- آبریزش از قسمت پشت بینی؛
- استرس و اضطراب.
علاوه بر احساس برآمده شدن در قسمت گلو، علائم رایج و احتمالی احساس گلوبوس فارنژیوس عبارت اند از:
- احساس سفتی یا مسدود شدن گلو؛
- خارش گلو؛
- احساس می کنید که باید مرتب گلویتان را صاف کنید؛
- خلط داشتن یا خلط نداشتن در موقع سرفه کردن؛
- خشن شدن صدا.
روش های درمان احساس گلوبوس فارنژیوس
درمان این عارضه تا حدودی به این بستگی دارد که عامل قابل شناسایی وجود دارد یا خیر. به طور مثال، فردی که به طور مرتب به سوزش معده دچار می شود، داروهایی برای کنترل عارضه سوزش معده برای او تجویز می کنند.
اما در مورد بیماری احساس گلوبوس فارنژیوس، چنانچه پزشک موفق به شناسایی علت به وجود آمدن آن نشد، تنها توصیه می کند تا از تحریک کننده های احتمالی دور بمانید. به طور مثال، از تماس با تحریک کننده های زیر باید دور بمانید یا آن ها را انجام ندهید:
- دود سیگار؛
- مشروبات الکلی؛
- نوشیدنی های حاوی کافئین؛
- قورت دادن غذا بدون جویدن آن؛
- صاف کردن گلو.
پزشک به بعضی از بیماران توصیه می کند که در جلسات گفتار درمانی و زبان درمانی شرکت کنند. بر اساس بررسی صورت گرفته در سال 2015، شرکت در این جلسات درمانی به تسکین علائم ناشی از این بیماری کمک می کند.
3. گوآتر
سومین دلیل بالقوه برای احساس سفتی در قسمت جلو گردن، بیماری گوآتر است. گوآتر یک اصطلاح پزشکی است که برای التهاب غده تیروئید به کار برده می شود. غده تیروئید که ظاهری مانند پروانه دارد، در قسمت جلوی گردن قرار گرفته و هورمون هایی از خود تولید می کند که مسئول تنظیم متابولیسم هستند.
ابتلا به گوآتر همیشه با بروز علائم و نشانه ها همراه نیست. با وجود این، یک سری از نشانه های احتمالی ناشی از گوآتر، عبارت اند از:
- احساس سفت شدن در گردن؛
- گرفتگی صدا؛
- به سختی قورت دادن غذا یا نفس کشیدن؛
- سرفه کردن.
علائم زیر نیز برخی از دلایل بالقوه ابتلا به گوآتر هستند:
- کمبود ید در بدن؛
- اختلالات خود ایمنی تیروئید مانند: بیماری هاشیموتو {Hashimoto} یا بیماری گریوز؛
- پایین بودن میزان فعالیت غده تیروئید یا هایپرتیروئیدیسم؛
- سابقه خانوادگی ابتلا به گوآتر.
روش درمان گوآتر
بعضی از گواترها به خودی خود ناپدید می شوند. در مواردی که علائم و نشانه های فرد وخیم و شدید نیستند، پزشک برای یک مدت بیمار را زیر نظر می گیرد یا خود بیمار مراقب خود باشد و برخی موارد را رعایت کند.
در مواردی که گوآتر باعث بروز علائم و نشانه های شدید و خطرناک شده، مانند: ایجاد مشکل در قورت دادن غذا یا نفس کشیدن، پزشک انجام عمل جراحی را توصیه می کند. در مواردی که عمل جراحی گزینه مناسبی نباشد، احتمالا پزشک انجام روش ید درمانی را توصیه می کند.
هدف از روش ید درمانی، نابود سازی یا کوچک کردن سلول های تیروئیدی است تا میزان هورمون هایی که این غده تولید می کند نیز کاهش یابد.
4. سوزش معده
چهارمین عامل موجود برای احساس سفتی در قسمت جلوی گردن، سوزش معده است. سوزش معده اصطلاحی است که برای احساس سوزش در قسمت قفسه سینه یا گلو استفاده می شود. سوزش معده ناشی از خروج اسید معده از شکم و برگشت به سمت مری است.
علائم و نشانه های سوزش معده شامل موارد زیر می شود:
- احساس نوعی مزه ترش در قسمت عقب زبان؛
- صاف کردن گلو و گرفتگی صدا؛
- احساس می کنید که داخل گلوی تان برآمده شده؛
- اسپاسم ها یا گرفتگی های گلو؛
- سرفه کردن؛
- مشکل در تنفس؛
- خس خس کردن؛
- حالت تهوع و استفراغ کردن.
بیماری رفلاکس اسید معده {GERD} یک اصطلاح پزشکی است که برای سوزش های مکرر معده به کار برده می شود. میلیون ها نفر در سراسر دنیا با این معضل مواجه هستند. عوامل خطرناک بیماری رفلاکس معده شامل موارد زیر می شود:
- بالا بودن سن؛
- سیگار کشیدن؛
- چاقی مفرط؛
- اشتغال در شغل های ساکن؛
- استرس و اضطراب؛
- مصرف خوراکی های چرب، چاق کننده یا اسیدی؛
- وعده غذایی نزدیک به زمان خواب.
روش درمان سوزش معده
با کمک چندین روش در خانه می توانید سوزش معده خود و اطرافیان تان را درمان کنید. این روش ها عبارت اند از:
- عدم مصرف خوراکی های چرب، چاق کننده یا اسیدی؛
- مصرف خوراکی های کمتر در هر وعده غذایی اصلی؛
- عدم صرف وعده اصلی غذایی یا میان وعده در زمان خواب؛
- تنظیم سر بر روی تخت خواب؛
- ترک سیگار؛
- محدود کردن مصرف نوشیدنی های حاوی الکل.
در صورتی که انجام روش های فوق برای تان موثر نبود، باید با پزشک مشورت کنید و راهکار را از او جویا شوید. در این شرایط، پزشک با تجویز دارو اسید معده را خنثی می کند یا سرعت تولید آن را کند می سازد. داروهایی که در این زمینه نقش دارند، عبارت اند از:
- داروهای ضد اسیدی؛
- مسدود کننده های H2؛
- گیرنده های پروتون پمپ.
گاهی اوقات تنها راه باقی مانده برای کنترل بیماری رفلاکس اسید معده به مری عمل جراحی است. البته باید به این نکته نیز اشاره کنیم که 50 درصد از افرادی که این عمل را انجام داده اند، باید بعد از مدتی دوباره آن را تکرار کنند.
5. التهاب یا ورم لوزه
التهاب یا ورم لوزه به اصطلاح پزشکی برای عفونت و التهاب لوزه گفته می شود. شایع ترین دلایلی که برای التهاب لوزه ها وجود دارد، ویروس سرما خوردگی معمولی و نوعی عفونت باکتریایی با نام عفونت استرپتوکوکوس است.
نشانه های ناشی از ابتلا به التهاب لوزه ها شامل موارد زیر می شود:
- تب؛
- التهاب لوزه ها؛
- احساس درد یا حساس شدن گلو؛
- سفت شدن گلو؛
- احساس درد یا وجود مشکل در هنگام قورت دادن غذا یا آب.
روش های درمان التهاب یا ورم لوزه
بیشتر اوقات شاهد این بوده ایم که التهاب یا ورم لوزه ها به خودی خود برطرف شده اند. با وجود این، با مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیز می توان التهاب را کم و درد آن را کنترل کرد.
در صورتی که پزشک صلاح بداند، امکان دارد داروهای کورتیکو استروئیدی یا آنتی بیوتیک ها را تجویز کند. داروهای کورتیکو استروئیدی به کم کردن التهاب کمک می کنند و داروهای آنتی بیوتیک عفونت های باکتریایی را از بین می برند. در موارد بسیار نادر، پزشک توصیه می کند تا با عمل جراحی لوزه ها را از بدن خارج کنید.
پیشگیری از احساس سفتی گردن
امکان ندارد که همیشه بتوانیم مانع از بروز احساس سفتی در جلوی گردن خود بشویم؛ علی الخصوص اگر دلیل این سفت شدن نیز تشخیص داده نشده باشد.
چنان چه عکس العمل آلرژی باعث سفت شدن جلوی گلو شده، نباید با هیچ کدام از تحریک کننده های آلرژی در تماس باشید. اما در مواردی که گوآتر یا سوزش معده باعث بروز علائم شده اند، ایجاد یک سری تغییرات در سبک زندگی به تسکین علائم تان کمک خواهد کرد.
گاهی اوقات، بروز عفونت منجر به احساس سفتی در قسمت جلوی گردن می شود. اگر افراد بهداشت فردی را رعایت کنند، دست های خود را مرتب با آب و صابون در هر کدام از شرایط و موقعیت های زیر بشویند، می توانند از بروز عفونت جلوگیری کنند:
- قبل، بعد و در حین تهیه غذا؛
- قبل و بعد از غذا خوردن؛
- بعد از دست زدن به کیسه زباله ها؛
- بعد از دستشویی رفتن یا عوض کردن نوار بهداشتی؛
- بعد از تمیز کردن بینی، سرفه یا عطسه کردن؛
- قبل و بعد از تماس داشتن با فردی که استفراغ می کند یا اسهال دارد؛
- قبل و بعد از مرهم گذاشتن روی زخم ها؛
- بعد از دست زدن به حیوانات، غذا یا مدفوع حیوانات.
در صورتی که به آب و صابون دسترسی نداشتید، باید از مایع ضد عفونی کننده دست که حداقل حاوی 60 درصد الکل است استفاده کنید.
تشخیص احساس سفتی در جلوی گردن
دلایل بالقوه زیادی برای احساس سفتی در قسمت جلوی گردن وجود دارد. از همین رو، در این مواقع حتما با پزشک مشورت کنید تا او علت را تشخیص دهد.
در این شرایط، پزشک به احتمال زیاد سابقه پزشکی را جویا می شود و یک تست فیزیکی جامع انجام می دهد و گردن را لمس می کند تا هر گونه نشانه از بی حسی یا حساس شدن را بررسی کند.علاوه بر این، پزشک از بیمار می خواهد تا سرش را بالا و پایین و به چپ و راست بگرداند تا حدود حرکت گردن را تشخیص دهد.
در موارد ضروری، پزشک انجام یک سری آزمایش های دیگر برای تشخیص دلیل این عارضه در قسمت جلوی گردن را تجویز می کند. نمونه ای از این آزمایش ها شامل موارد زیر می شود:
- آزمایش اشعه ایکس: در این آزمایش تصویر برداری مشکلی که برای استخوان ها و مفاصل در گردن وجود دارد را شناسایی می کنند.
- سی تی اسکن یا ام آر آی: این دو نوع آزمایش جزییات را به خوبی تشخیص می دهند و از این رو مشکلاتی که برای استخوان ها و ساختارهای نرم تر در داخل گردن وجود دارد را شناسایی می کنند.
- الکترومیوگرافی: در این تست، از چندین سوزن برای تحریک ماهیچه های مختلف و اندازه گیری پاسخ های الکتریکی شان استفاده می کنند. پزشکان با کمک این آزمایش می توانند عملکرد نورون ها را در گردن بررسی کنند.
- آزمایش های خون: برای بررسی عملکرد غده تیروئید یا شناسایی دیگر دلایل التهابی یا عفونت زا که در سفت شدن قسمت جلوی گردن نقش دارند، باید آزمایش های خاصی انجام دهید.
بعد از آماده شدن جواب آزمایش، پزشک راهکارهای درمانی را به بیمار ارائه می دهد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر احساس کردید که سفتی جلوی گردن تان شدید یا ماندگار است یا این که مجدد برمی گردد، باید با پزشک مشورت کنید.
سفت شدن ناگهانی یا شدید گردن از نشانه های بیماری آنافیلاکسی است و هر فردی که با نشانه های ناشی از این بیماری مواجه شد، باید فورا با اورژانس تماس بگیرد. چنانچه پزشک داروی EPIPen را برای تان تجویز کرده باشد، در مدت زمانی که منتظر رسیدن آمبولانس هستید باید آن را به خود تزریق کنید.
خلاصه مطلب
بروز آلرژی، التهاب یا عفونت عواملی هستند در احساس سفت شدن قسمت جلوی گردن نقش دارند. البته این سفت شدن ممکن است پاسخ ناشی از ناراحتی های گوارشی مثل: سوزش معده یا بیماری رفلاکس اسید معده نیز باشد.
گاهی اوقات این شرایط به درمان با روش های پزشکی نیاز ندارد و به خودی خود برطرف می شوند. با وجود این، در شرایطی که علائم شدید یا ماندگار هستند یا این که با گذشت زمان بدتر می شوند، حتما باید با یک پزشک مشورت کنید.
در بعضی از موارد پزشک با انجام چندین آزمایش سعی می کند تا علت سفت شدن گردن را تشخیص دهد. این آزمایش ها شامل: آزمایش های خون، تست های تصویر برداری یا تست هایی می شود که عملکرد نورون ها را بررسی می کنند. در نهایت پزشک بعد از بررسی جواب آزمایش ها بیمار را راهنمایی می کند.
